دکتر سلام

عصب سیاتیک یکی از اعصاب بزرگ بدن است که از به هم پیوستن ریشه‌های عصبی نخاعی شکل می‌گیرد. این ریشه‌های عصبی از فضای بین دیسک‌های نخاعی خارج شده و به یکدیگر متصل می‌شوند تا عصب سیاتیک را تشکیل دهند. عصب سیاتیک از نخاع به طرف باسن کشیده می‌شود، از آنجا عبور می‌کند و به سمت پشت کشاله ران پا می‌رود. این عصب مسئول کنترل حس و عملکرد ران و پاها می‌باشد.

در زمان بروز درد سیاتیک، پایین افتادگی یا لغزش دیسک‌های بین مهره‌ای باعث بیرون زدن آنها از جای خود و وارد آمدن فشار بر روي اعصاب نخاعی می‌شود. این فشار موجب حساس شدن عصب و بروز درد خواهد شد.

سیاتیک ممکن است به خاطر تنگ شدن تونل عصبی واقع در بین دیسک‌ها به خاطر استئوآرتروز نیز به وجود آید.

در افراد مسنی که از خرابی و خشکي دیسک‌های بین مهره‌ای به عنوان یکی از عواقب اجتناب‌ناپذیر پیری رنج می‌برند، بیشترین احتمال ابتلاء به درد سیاتیک وجود دارد.

مهم‌ترین علائم درد سیاتیک عبارت است از:

تیر کشیدن و درد شدید در ناحیه باسن

احساس درد در باسن و پشت ران (همسترینگ) و ساق پا

درد در ناحیه زانو و پا

سوزن سوزن شدن پاها

افزایش شدت درد در هنگام بلند کردن اجسام، فشار آوردن بر روی پاها یا سرفه کردن

کاهش قدرت عضلات ران و پاها

دردهای شدید و بعضاً ناگهانی در ناحیه پایین تنه و پایین کمر (درد پایین کشنده)

متخصصان ما فرایند تشخیص درد سیاتیک را با معاینه دقیق شما آغاز می‌کنند تا علت اصلی که باعث بروز این درد شده است را تشخیص دهند. همچنین ممکن است برای کمک به تشخیص این عارضه از آزمایش‌های زیر استفاده کنند:

سی تی اسکن

ام آر آی

اولتراسوند

معمولاً به صورت سنتی توصیه می‌شود که بیمار برای درمان درد سیاتیک فقط باید استراحت مطلق داشته باشد. اما تجارب و شواهد علمی جدیدتر نشان داده است که خوابیدن در بستر ممکن است حتی باعث بدتر شدن این عارضه نیز بشود. در واقع سیاتیک هرگز به خودی خود بعد از چند روز بهبود پیدا نمی‌کند و باید از مراقبت‌ها و درمان‌های پزشکی برای آن استفاده شود. مهم‌ترین روش‌های درمانی حرفه‌ای برای درد سیاتیک عبارتند از:

درمان دارویی شامل استفاده از مسکن‌ها و داروهای ضد التهاب

تزریق اپیدورال – در این روش، داروهایی مستقیماً به داخل ستون فقرات تزریق می‌شود.

درمان‌های دستی مانند کایروپرکتیک

تحریک الکتریکی ماهیچه‌های کمر

درمان‌های تکمیلی از جمله طب سوزنی

ورزش درمانی برای سیاتیک و درمان‌های فیزیکی

داروهای مسکن و شُل کننده عضلات

مصرف یک داروی ضد التهاب غیر استروئیدی اعم از OTC (مانند ایبوپروفن) یا Rx می‌تواند درد و التهاب ناشی از سیاتیک را کاهش دهد. به دلیل آنکه فتق دیسک‌های بین مهره‌ای می‌تواند با اسپاسم عضلانی و درد همراه باشد، بعضی از پزشکان، داروهای شُل کننده عضله یا داروهای ضد افسردگی تری‌سایکلیک برای کاهش درد را نیز توصیه می‌کنند.

در بیمارانی که درد سیاتیک آنها بعد از حدود یک ماه تسکین پیدا نمی‌کند و سایر روش‌های درمانی هم تأثیری در کاهش درد آنها نداشته است، ممکن است از روش تزریق اپیدورال استروئیدها در پایین کمر و نزدیکی عصب سیاتیک تحت هدایت عکسبرداری اشعه ایکس برای تسکین درد استفاده شود. هدف از استفاده از این روش، کاهش التهاب در ناحیه شاخه عصب می‌باشد.

استفاده از درمان‌های دستی ستون فقرات می‌تواند باعث بروز یک عکس‌العمل توسط سیستم عصبی شود که تسکین درد و بازیابی توان حرکتی طبیعی در ناحیه آسیب‌دیده را به دنبال خواهد داشت. این روش همچنین از شدت التهاب عصب سیاتیک می‌کاهد و محیط مناسبی را برای فعالیت بیشتر سازوکارهای بهبودی طبیعی خود بدن فراهم می‌کند.

از آنجا که عصب سیاتیک در عمق زیادی در باسن و ران پا قرار گرفته است، می‌توان از گرمای حاصل از محرک‌های الکتریکی از قبیل TENs، رادیوفرکانسی و مگنت‌تراپی بر روی سطح بدن، برای کاهش التهاب در بافت‌های عمقی استفاده کرد. این کار همچنین باعث کاهش کمر درد، شُل شدن عضلات و حتی آزاد شدن هورمون‌های اندورفین خواهد شد. اندورفین‌ها هورمون‌های شیمیایی طبیعی هستند که به عنوان مسکن‌های طبیعی در بدن ما عمل می‌کنند.

شما می‌توانید بعد از اولین جلسه درمانی به روش طب سوزنی، کاهش درد سیاتیک را احساس کنید، البته بهبودی کامل درد سیاتیک به حدود 12 جلسه درمانی نیاز دارد. روش طب سوزنی در صورتی که بلافاصله بعد از تزریق اپیدورال و یا همزمان با آن انجام شود، تأثیر بسیار بیشتری در بهبود علائم درد سیاتیک خواهد داشت. این امر به طور خاص در مورد روش طب سوزنی گرم که در آن از سوزن‌های داغ شده استفاده می‌شود، صدق می‌کند.

هنگامی که ماهیچه گلابی شکل (پیریفورمیس) دچار گرفتگی یا کشیدگی می‌شود، بر روی عصب سیاتیک فشار می‌آورد و موجب گِز گِز و بی‌حسی در ناحیه ران پا می‌شود. بنابراین با استفاده از ماساژ درمانی و اعمال فشار بر روی نواحی آسیب‌دیده و ملتهب در ماهیچه گلابی شکل و نیز ماهیچه‌های پایین کمر می‌توان فشار وارد بر عصب را آزاد نمود.

وضعیت کبوتر در حالت خوابیده و کشش عضلات پا

به پشت بخوابید و زانوهای خود را خم کنید تا پاشنه‌ها دقیقاً در زیر زانوهای شما قرار گیرد. حالا پای راست خود را بلند کنید و به صورت عرضی بر روی زانوی چپ خود بگذارید. در حالی که کمر خود را کمی خم می‌کنید، دستان خود را از دو طرف در پشت ران پای چپ قفل کنید و ران پا را به طرف دست‌ها فشار بدهید و سعی کنید آن را از صورت خود دور کنید.

به پشت بخوابید و پای چپ خود را به صورت عرضی روی پای راست بگذارید. سپس هر دو پا را از زمین بلند کنید و با دست راست، قوزک پای چپ و با دست چپ، قوزک پای راست را بگیرید و پاها را همزمان به سمت شکم خود بکشید.

ابتدا به حالت لانژ دوندگان بنشینید، پای راست را جلو بگذارید و زانوی پای راست را دقیقاً در بالای پاشنه نگه دارید (ساق پا به حالت عمود بر زمین). پای چپ را هم روی زمین بگذارید به طوری که روی پا کاملاً به روی تشک بچسبد. در حالی که دست‌ها را به آرامی روی ران پای راست قرار داده‌اید، به تدریج بالاتنه خود را بالا بیاورید. باسن را کمی به جلو فشار دهید تا جایی که زانوی پای راست از پنجه پا جلوتر نرود. در این حالت باید نیروی کشش را در عضله چرخاننده در مفصل ران پای چپ احساس کنید.

ابتدا به حالت لانژ دوندگان بنشینید، پای راست را جلو بگذارید و زانوی پای راست را دقیقاً در بالای پاشنه نگه دارید (ساق پا به حالت عمود بر زمین). پای عقب را صاف روی زمین بچسبانید. پای راست خود را جمع کنید و در جلوی بدن بگذارید، به طوری که کف پا به طرف دست چپ شما باشد. سپس ساق و ران پای خود را روی زمین بچسبانید و زانوی پای راست را دقیقاً در امتداد مفصل ران پای راست نگه دارید.

اگر ماهیچه‌های سمت داخل ران پای شما خيلي نرم باشد، مي‌توانيد این حرکت را انجام دهید. به حالت چهار دست و پا روی زمین بنشینید، به طوری که کف دست‌ها روی زمین و زانوهای شما روی یک تشک یا پتوی نرم قرار داشته باشد. در این ورزش برای درد سیاتیک، زانوهای خود را باز کنید و از هم دور کنید تا نیروی کشش را در قسمت داخل ران‌ها احساس کنید.

روی فوم رول بنشینید، زانوهای خود را خم کنید و کف پاها را روی زمین بچسبانید. بالاتنه خود را به سمت عقب ببرید و کف دست راست را روی زمین بگذارید. وزن بدن خود را روی لگن راست بیندازید و قوزک پای راست را هم روی ران پای چپ قرار دهید. دست چپ را روی ران پای چپ بگذارید.

منبع: drkamar